Rəyimiz

Etnik azlıqların ali təhsilə əlçatımlılığı üçün mövcud güzəştli siyasətdə çatışmazlıqlar var.  Bakalavrlıq səviyyəsinə qəbul olunan tələbələrin  prolemləri var,  bu isə maliyyə problemləri, dil və akademik hazırsızlıqla bağlıdır.

1+4 pro qramı nədir?

2010-ci ildən etnik azlıqları üçün ali təhsilin əlçatımlığı məqsədilə xüsusi güzəştli siyasət hazırlanmışdır - 1+4 proqramı. Bu isə ümumi bacarıqlar imtahanını ana dillərində vermələrini nəzərdə tutur. Lazımlı xalları topladıqdan sonra, abituriyentlər 1 il ərzində gürcü dilini öyrənib təhsillərini istədikləri  fakultədə  davam etdirirlər. Bundan əlavə, erməni və azərbaycandilli abituriyentlər üçün 5%-lik  kvota ayrılmışdır. Bununla belə, qrant hər bir qrup üçün  100 tələbəni nəzərdə tutur.

Bu proqram vətəndaş inteqrasiyasına dəstək və etnik azlıqların ali təhsilə əlçatımlılıq baxımından ən əhəmiyyətli və uğurlu mexanizmlərdən biridir. Qeyd etmək gərəkdir ki,  o işə düşdükdən sonra,  2010-ci ildən 2019-cu il hesaba almaqla  etnik azlıqların nümayəndələri olan tələbələr üçün ilbəil artırdı.  Yalnız 2020-ci ildən 2022-ci ilədək müddətdə pandemiya səbəbilə kiçik azalma qeydə alınmışdı. Bundan sonra proqram çərçivəsində qəbul olunan etnik azlıqların sayı yenə də artır. Ümdə, son 5 il ərzində onlardan 5837 nəfər tələbə olmuş, burdan 951 isə qrant əldə etmişdir, bu isə  ümimi sayın yalnız 16%-dir.

Diaqram N1

Problem nədədir?

Maliyyələşmə/Maliyyə xərcləri məsələsi -  1+4 proqram ümumi bacarıqlar imtahanını ana dilində verməyi nəzərə alsa da, bu fənn məktəbdə oxunmur. Beləki, həmin fəndə imtahan üçün hazırlaşmaq əlavə olaraq, repetitor yanında mümkündür. Proqram çərçivəsində Dövlət qrantını əldə etmək məhdud olduğunu nəzərə alaraq, həmin verilmiş repetitor yanında hazırlanmaq üçün maliyyə imkanları  məhdud olan  abituriyentləri  qeyri-bərabər  vəziyyətə salır.

Dövlət qrantından kənarda qalan tələbələr həm gürcü dilinin hazırlıq kursu üçün pul ödəməli olurlar (1-ci universitet ili üçün), həm də proqram çərçivəsində Dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən ixtisaslarda ödənişsiz oxumaq  imkanları da  məhdud qalır.

Tələbələrin dil səriştələrindəki fərqlilik-   Gürcü dilində hazırlıq proqramının  çağırışlarından biri də universitetə qəbul edilərkən tələbələrin fərqli dil səriştələri və tələbələr üçün  bakalavrlıq proqramına uyğunlşdırılmış gürcü dili proqramını  təklif etməkdir. Bir qayda olaraq, yüksək dil bacarıqları olan tələbələr səriştələrinə uyğun olan biliyi ala bilmirlər, aşağı dil bacarıqları olan tələbələr üçünsə təhsil müddəti və alınan bilik arzuedilən səviyyəyə nail olmaq üçün kifatyət deyildir.

 Universitetlərdə gürcü dilindən bir illik hazırlıq proqramının fərqi-   Universitetlərin bu proqramı həyata keçirmək  cəhətdən hazırlıqları Onu bitirmək göstəricisi də universitetə görə müxtəlifdir.