Ներածություն՝ Կազրեթին Քվեմո Քարթլիում Բոլնիս քաղաքի մոտ գտնվող բնակավայր է, որտեղ արդյունահանվում են ոսկի, պղինձ և այլ գունավոր մետաղներ։ Բացի ռազմավարական նպատակներ ունեցող արդյունաբերական նշանակությունից, Կազրեթին հայտնի է իր պատմական հնությամբ ՝ բրոնզե և քարե դարերի եզակի դամբարաններով, հնագույն բնակավայրերով և այլն:
Ինչու պետք է ինձ հետաքրքրի այս թեման:
Ոսկու և պղնձի խտանյութերը՝ հանքաքարը, որը արդյունահանվում է Կազրեթի քաղաքում, Վրաստանից արտահանվող խոշորագույն ապրանքների տասնյակում են, իսկ դրանց արդյունահանման լիցենզիան երկրի ամենաթանկ արտոնագիրն է:
Ոսկով ու պղնձով հարուստ բնակավայրն ու շրջակա գյուղերը, ինչպես մյուս արդյունաբերական քաղաքները, տարիներ շարունակ տառապում են աղքատությունից, անհեռանկարից, տագնապալի աղտոտված միջավայրից և առողջական խնդիրներից։
Անհրաժեշտ է իմանալ, թե ում է պատկանում այդ հարստությունը և ինչու է ամենաթանկ, ռեսուրսներով հարուստ բնակավայրն այդ վիճակում։
Մեր մեկնաբանությունը.
RMG ընկերությունը միակ խոշոր գործատուն է Կազրեթիում և նրա շրջակայքում: Տարիներ շարունակ ձեռնարկությունում աշխատանքը ծանր է և անապահով, իսկ բնակավայրում ապրելը լուրջ հետևանքներ է ունենում առողջության վրա։ Ջրի, օդի և հողի աղտոտվածության պատճառով քաղաքի ծայրամասերում գյուղատնտեսությունն անհնարին է դառնում։ Ընկերությունը փորձում է փոխարինել պետությանը, տեղական ինքնակառավարմանը և ոստիկանությանը քաղաքում, ինչը նկատվել է աշխատողների և բնակիչների ահաբեկման և վերահսկման պրակտիկայում: Կազրեթին և շրջակա գյուղերը մեր անվերապահ համերաշխության կարիքն ունեն։
Ին՞չ պետք է իմանանք:
- RMG հոլդինգը, որը միավորում է երկու ընկերություններ՝ RMG Gold-ը և RMG Copper-ը, Կիպրոսում գրանցված ընկերություն է, որի վերահսկիչ փաթեթները պատկանում են ռուս միլիարդատերեր Դմիտրի Տրոիցկին և Դմիտրի Կորժևին;
- Ընկերությանն են պատկանում ոսկու, պղնձի և այլ գունավոր հանքերի արդյունահանման լիցենզիաներ և 1965 թվականին կառուցված հարստացման գործարան։ Ըստ լիցենզիաների՝ մինչև 2042 թվականը կարող է ոսկի արդյունահանել Բոլնիսի և Դմանիսի թաղամասերում.
- RMG-ին ավան Կազրեթիում և նրա շրջակայքում աշխատում է ընդհանուր առմամբ 3000 մարդ: Ընկերությունն այդ տարածքներում հանքաքար է արդյունահանում 2011 թվականից ՝ բաց քարհանքերում, ինչը նշանակում է պայթեցման աշխատանքներ;
- Երկու արժեքավոր ռեսուրսների վաճառքը RMG-ին ամեն տարի մեծ եկամուտ է բերում, բայց երկիրն ու տեղական բնակչությունը ավելի շատ վնաս են հասցնում այս գործընթացին, քան օգուտ:
Թվերով․
- Միայն 2018 թվականին պղնձի խտանյութերի արտահանումը գերազանցել է կես միլիարդ դոլարը, իսկ միայն 2019 թվականին RMG-ի եկամուտը կազմել է 237 928 000 լարի, որից ոսկու վաճառքից ստացված եկամուտը կազմել է 183 208 000 լարի;
- 2011-2018 թվականներին ընկերությունը որպես շահութահարկ երկրի բյուջե է մուտքագրել ընդամենը 47 մլն լարի, իսկ գույքահարկ՝ ընդամենը 4 մլն լարի։
Ավելի մանրամասն.
- Ընկերությունը հանքաքարը արդյունահանում է, այսպես կոչված, «տարրալվացման» գործընթացով, այսինքն՝ նատրիումի ցիանիդով մշակելով։ Գործընթացը ներառում է արդյունահանվող հանքաքարի վրա ցիանիդային լուծույթ ցողելը, որը բազմաթիվ առումներով թունավորում է և մեծ մասշտաբով աղտոտում շրջակա միջավայրը։
- 2014 թվականին RMG ընկերությունը, ոսկի արդյունահանելու նպատակով, չնայած հասարակության հակազդեցությանը, պայթեցրել է ամենահինը, ըստ գիտնականների՝ մ.թ.ա. չորրորդ հազարամյակի ոսկու հանք, որը Պայթյունից 1 օր առաջ նախարարության կողմից հանվել է մշակութային ժառանգության հուշարձանի կարգավիճակից։ Սաղդրիսի պայթյունը դարձավ տեղական և միջազգային սկանդալ, թեև մինչ օրս դրա համար ոչ ոք չի պատժվել։
- Նույն թվականին Կազրեթիում 41-օրյա լայնածավալ գործադուլ էր։ Գործադուլային կոմիտե ստեղծելուց հետո ընկերությունն աշխատանքից ազատել է 184 աշխատողի։ Քաղաքը պահանջում էր աշխատանքից ազատված աշխատողների վերականգնումը և գործադուլի պահանջները, ներառյալ աշխատավարձի բարձրացումը և աշխատանքային պայմանների բարելավումը։ Գործադուլն ավարտվել է պայմանավորվածությամբ, սակայն ձեռնարկությունում իրավիճակն էապես չի բարելավվել։ 184 աշխատողներից վերականգնվել է միայն 80-ը, իսկ աշխատավարձի 50 տոկոս բարձրացման փոխարեն աշխատողները ստացել են ընդամենը 15 տոկոս բարցրածված աշխատավարձ։
Կարևոր է, որ վերջին բողոքի ակցիան Կազրեթի ավանի ծայրամասում սկսվել է վերջերս՝ Մուշևան գյուղում, տեղի բնակչության դեմ է ոսկու արդյունահանման մեկնարկի։ Նրանց խոսքով, հանքարդյունաբերությունը ենթադրում է պայթեցում և հանքաքարի վերամշակում նույն ձևով, ինչը գյուղին սպառնում է ոչնչացման:
Հոդվածը պատրաստվել է Ֆրիդրիխ Էբերտի հիմնադրամի աջակցությամբ։ Արտահայտված տեսակետները կարող են չհամընկնել Ֆրիդրիխ Էբերտի հիմնադրամի տեսակետներին:
Հոդվածը թարգմանվել է «Համայնքների կայունության բարձրացում էթնիկ փոքրամասնությունների տարածքներում տեղեկատվության և վերլուծության հասանելիության միջոցով» ծրագրի շրջանակներում, որը ֆինանսավորվում է Պատերազմի և խաղաղության լուսաբանման ինստիտուտի (IWPR) կողմից՝ Միացյալ Թագավորության կառավարության ֆինանսական աջակցությամբ: Տեքստում արտահայտված կարծիքները, բացահայտումները և եզրակացությունները միայն հեղինակներինն են չեն արտահայտում IWPR-ի կամ Միացյալ Թագավորության կառավարության տեսակետները:
