Մեկնաբանություն» հարթակը համախմբում է մասնագետների, ովքեր լայն հանրությանը քննադատական տեսակետ են առաջարկում Վրաստանում և աշխարհում առկա գործընթացների վերաբերյալ։
Խաղային բիզնես Ախալքալաքում
February 22, 2024

Երկրի ընդհանուր իրավիճակը ուսումնասիրելուց հետո որոշեցինք մունիցիպալ մակարդակով քննարկել խաղային բիզնեսի հետ կապված հարցեր։ Սրա համար ընտրեցինք Ախալքալաքը։

Դրա համար երկու պատճառ կա.

  • Թբիլիսիից (83) և Աջարիայից (40) հետո ամենաշատը՝ 11 գործող խաղային բիզնես օբյեկտներ գտնվում են Սամցխե-Ջավախեթիում, որոնցից զգալի մասը գործում են Ախալքալաքում;
  • Ախալքալաքի բնակչության 90%-ը էթնիկ փոքրամասնության ներկայացուցիչ է։ Մեր երկրում էթնիկ փոքրամասնությունները զբաղվածության և սոցիալական ինտեգրման առումով բազմաթիվ խոչընդոտների են հանդիպում: Սա կարող է խթանել մոլախաղերից կախվածությունը:

Ինչու պետք է ինձ հետաքրքրի այս թեման:

Խաղային բիզնեսի համար հարկը գանձվում է տեղական բյուջե: Այսպիսով, դրա զարգացումը նպաստում է քաղաքապետարանի եկամուտների ավելացմանը։ Բայց դա նաև վատթարացնում է այն մարտահրավերները, որոնք ունեն էթնիկ փոքրամասնությունները մեր երկրում սոցիալական, քաղաքական և մշակութային ինտեգրման առումով: Այս տեքստում մենք ցանկանում ենք խոսել այս մարտահրավերները մեղմելու գործում տեղական ինքնակառավարման դերի մասին:

Մեր մեկնաբանությունը

Ախալքալաքի տեղական իշխանությունը պետք է մշակի քաղաքապետարանի զարգացման նոր ռազմավարություն։ Հիմնվելով մոլախաղերի պատճառած տնտեսական և սոցիալական վնասների վերլուծության վրա՝ ռազմավարությունը պետք է սահմանի այդ վնասը նվազեցնելու ծրագիր։

Ինչպիսի՞ն է խաղային բիզնեսի ազդեցությունը Ախալքալաքի բնակչության բարեկեցության վրա:

Տարածաշրջանում խաղային օբյեկտների առատությունը բացատրվում է աշխարհագրական դիրքով։ Սամցխե-Ջավախեթին սահմանակից է Թուրքիային, որտեղ արգելված է խաղային բիզնեսը։ Այդ իսկ պատճառով այս երկրի քաղաքացիները Վրաստան են գալիս հենց մոլախաղերի համար։ Սակայն զբոսաշրջիկների հետ մեկտեղ տեղի բնակչությունը հաճախ է դիմում ժամանցի այս ձևին, ինչը բարդացնում է նրանց սոցիալական վիճակը։ Ախալքալաքի բնակիչների եկամտի հիմնական աղբյուրը գյուղատնտեսությունն է, սոցիալական օգնությունը կամ արտերկրում սեզոնային աշխատանքը։ Տեղական ԶԼՄ-ների տվյալներով՝ բնակչությունն այնքան է կախված մոլախաղերից, որ հաճախ դրա վրա ծախսում է արտերկրում վաստակած գումարը։  Խաղային բիզնեսն ակտիվանում է հատկապես ձմռանը, երբ գյուղատնտեսական աշխատանքներն ավելի քիչ են և քաղաքացիները վերադառնում են սեզոնային աշխատանքից։

Ի՞նչ պետք է անի ինքնակառավարումը.

Զբաղվածության և սոցիալականացման այլընտրանքային միջոցների բացակայությունը նույնպես նպաստում է մոլախաղերից կախվածությանը։ Ուստի այս հարցի վրա աշխատանքը պետք է դառնա ինքնակառավարման զարգացման ծրագրի կարևոր մասը։

Ախալքալաքի զարգացման ռազմավարությունը ստեղծվել է մի քանի անգամ։ Ռազմավարության փաստաթղթերն աջակցում էին տեղական տնտեսության դիվերսիֆիկացմանը, սոցիալական ինտեգրման, կրթության, մշակույթի գործիքների մշակմանը` շեշտը դնելով գենդերային հավասարության վրա: Դրանցից վերջինն ընդգրկել է մինչեւ 2024 թվականին։ Մենք չգիտենք դրա կատարման արդյունքները։ Պաշտոնական տեղեկատվության համաձայն, քաղաքապետարանը դեռ չի սկսել աշխատել տեղական ինքնակառավարման զարգացման նոր ծրագրի վրա:


Հոդվածը պատրաստվել է «Համայնքային կայունության բարձրացում էթնիկ փոքրամասնությունների տարածքներում տեղեկատվության և վերլուծության հասանելիության միջոցով» ծրագրի շրջանակներում, որը ֆինանսավորվում է Պատերազմի և խաղաղության լուսաբանման ինստիտուտի (IWPR) կողմից՝ Մեծ Բրիտանիայի կառավարության ֆինանսական աջակցությամբ: Տեքստում արտահայտված կարծիքները, բացահայտումները և եզրակացությունները միայն հեղինակներինն են և չեն արտահայտում IWPR-ի կամ Միացյալ Թագավորության կառավարության տեսակետները:

 

Հոդվածը պատրաստված է
თამარ გვასალია
Թամար Գվասալյա
Փաստաբան
ვახუშტი მენაბდე
Վախուշտի Մենաբդե
Համահիմնադիր, Ժողովրդավարության ուղության խմբագիր