Երկրի ընդհանուր իրավիճակը ուսումնասիրելուց հետո որոշեցինք մունիցիպալ մակարդակով քննարկել խաղային բիզնեսի հետ կապված հարցեր։ Սրա համար ընտրեցինք Ախալքալաքը։
Դրա համար երկու պատճառ կա.
- Թբիլիսիից (83) և Աջարիայից (40) հետո ամենաշատը՝ 11 գործող խաղային բիզնես օբյեկտներ գտնվում են Սամցխե-Ջավախեթիում, որոնցից զգալի մասը գործում են Ախալքալաքում;
- Ախալքալաքի բնակչության 90%-ը էթնիկ փոքրամասնության ներկայացուցիչ է։ Մեր երկրում էթնիկ փոքրամասնությունները զբաղվածության և սոցիալական ինտեգրման առումով բազմաթիվ խոչընդոտների են հանդիպում: Սա կարող է խթանել մոլախաղերից կախվածությունը:
Ինչու պետք է ինձ հետաքրքրի այս թեման:
Խաղային բիզնեսի համար հարկը գանձվում է տեղական բյուջե: Այսպիսով, դրա զարգացումը նպաստում է քաղաքապետարանի եկամուտների ավելացմանը։ Բայց դա նաև վատթարացնում է այն մարտահրավերները, որոնք ունեն էթնիկ փոքրամասնությունները մեր երկրում սոցիալական, քաղաքական և մշակութային ինտեգրման առումով: Այս տեքստում մենք ցանկանում ենք խոսել այս մարտահրավերները մեղմելու գործում տեղական ինքնակառավարման դերի մասին:
Մեր մեկնաբանությունը
Ախալքալաքի տեղական իշխանությունը պետք է մշակի քաղաքապետարանի զարգացման նոր ռազմավարություն։ Հիմնվելով մոլախաղերի պատճառած տնտեսական և սոցիալական վնասների վերլուծության վրա՝ ռազմավարությունը պետք է սահմանի այդ վնասը նվազեցնելու ծրագիր։
Ինչպիսի՞ն է խաղային բիզնեսի ազդեցությունը Ախալքալաքի բնակչության բարեկեցության վրա:
Տարածաշրջանում խաղային օբյեկտների առատությունը բացատրվում է աշխարհագրական դիրքով։ Սամցխե-Ջավախեթին սահմանակից է Թուրքիային, որտեղ արգելված է խաղային բիզնեսը։ Այդ իսկ պատճառով այս երկրի քաղաքացիները Վրաստան են գալիս հենց մոլախաղերի համար։ Սակայն զբոսաշրջիկների հետ մեկտեղ տեղի բնակչությունը հաճախ է դիմում ժամանցի այս ձևին, ինչը բարդացնում է նրանց սոցիալական վիճակը։ Ախալքալաքի բնակիչների եկամտի հիմնական աղբյուրը գյուղատնտեսությունն է, սոցիալական օգնությունը կամ արտերկրում սեզոնային աշխատանքը։ Տեղական ԶԼՄ-ների տվյալներով՝ բնակչությունն այնքան է կախված մոլախաղերից, որ հաճախ դրա վրա ծախսում է արտերկրում վաստակած գումարը։ Խաղային բիզնեսն ակտիվանում է հատկապես ձմռանը, երբ գյուղատնտեսական աշխատանքներն ավելի քիչ են և քաղաքացիները վերադառնում են սեզոնային աշխատանքից։
Ի՞նչ պետք է անի ինքնակառավարումը.
Զբաղվածության և սոցիալականացման այլընտրանքային միջոցների բացակայությունը նույնպես նպաստում է մոլախաղերից կախվածությանը։ Ուստի այս հարցի վրա աշխատանքը պետք է դառնա ինքնակառավարման զարգացման ծրագրի կարևոր մասը։
Ախալքալաքի զարգացման ռազմավարությունը ստեղծվել է մի քանի անգամ։ Ռազմավարության փաստաթղթերն աջակցում էին տեղական տնտեսության դիվերսիֆիկացմանը, սոցիալական ինտեգրման, կրթության, մշակույթի գործիքների մշակմանը` շեշտը դնելով գենդերային հավասարության վրա: Դրանցից վերջինն ընդգրկել է մինչեւ 2024 թվականին։ Մենք չգիտենք դրա կատարման արդյունքները։ Պաշտոնական տեղեկատվության համաձայն, քաղաքապետարանը դեռ չի սկսել աշխատել տեղական ինքնակառավարման զարգացման նոր ծրագրի վրա:
Հոդվածը պատրաստվել է «Համայնքային կայունության բարձրացում էթնիկ փոքրամասնությունների տարածքներում տեղեկատվության և վերլուծության հասանելիության միջոցով» ծրագրի շրջանակներում, որը ֆինանսավորվում է Պատերազմի և խաղաղության լուսաբանման ինստիտուտի (IWPR) կողմից՝ Մեծ Բրիտանիայի կառավարության ֆինանսական աջակցությամբ: Տեքստում արտահայտված կարծիքները, բացահայտումները և եզրակացությունները միայն հեղինակներինն են և չեն արտահայտում IWPR-ի կամ Միացյալ Թագավորության կառավարության տեսակետները: