Ուսանողների կացարանաշինությունը ոչ միայն լուծում է ուսանողների խնդիրը, այլեւ ցույց է տալիս, թե պետության համար որքան կարեւոր է քաղաքացիներին կրթություն ստանալու հնարավորությունը:
Ինչու՞ պետք է ինձ հետաքրքրի այս թեման:
Ուսանողների կացարաների կարիք կա աշխարհի շատ երկրներում: Նրանցից ոմանք փորձում են ուսանողներին առաջարկել հնարավորինս մատչելի կացարաներ։ Կարևոր է իմանալ, թե ինչպես է վրացական պետությունը հոգում այս խնդիրը լուծելու համար։
Մեր մեկնաբանությունը
- Պետությունը չունի պատշաճ բնակարանային քաղաքականություն, սա վերաբերում է նաև ուսանողական հանրակացարաններին.
- Ինչը նշանակում է, որ պետությունը քիչ է մտածում կրթության հասանելիության մասին և այն թողնում է ուսանողի անհատական պատասխանատվության վրա.
- Պարզվում է, որ ուսանողը կամ նրա ընտանիքը, ով չունի բնակարան վարձելու հնարավորություն, սահմանափակ հնարավորություն ունի կրթություն ստանալու:
Համատեքստ
2022 թվականին, Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժմանը և պատերազմին զուգահեռ, ավելացավ Ռուսաստանի և Բելառուսի քաղաքացիների թիվը, ովքեր եկել էին Վրաստան ապրելու։ Մեծ է նաև նրանց ձեռք բերած անշարժ գույքի քանակը։
Սա ազդել է անշարժ գույքի արժեքի և բնակարանների վարձավճարների աճի վրա և զգալիորեն դժվարացրել է ուսանողների համար մայրաքաղաքում բնակարանների վարձակալումը։
Վարձավճարը թանկացել է ոչ միայն կենտրոնական հատվածներում, այլև ծայրամասերում։ Օրինակ՝ բնակարանի մեկ քառակուսի մետրի դիմաց վարձակալության գինը 2022 թվականի հուլիսին 2021 թվականի հուլիսի համեմատ աճել է.
- Վակեի թաղամասում ՝ 61%-ով
- Սաբուրթալոի թաղամասում՝ 72%-ով
- Չուգուրեթիի թաղամասում-79%-ով
- Իսանիի թաղամասում՝ 75%-ով
- Գլդանիի թաղամասում՝ 59%-ով.
- Սամգորիի թաղամասում՝ 71%-ով
Ինչումն է խնդիրը?
- Ուսանողական հանրակացարաները Վրաստանում անբավարար են, իսկ գոյություն ունեցող որոշ հանրակացարաներ ապրելու համար անվտանգ չեն: Մարզերից եկած ուսանողներից շատերը ուսման համար ստիպված են բնակարաններ վարձել։
Պետության ուսանողական բնակարանային աջակցության շրջանակներում ֆինանսավորվել է երկու ուսանողական կացարանի կառուցումը։ Դրանք են․
- 2018 թվականին կառուցված Բաթումիի պետական համալսարանի 200 տեղանոց ուսանողական հանրակացարանը;
- Թբիլիսիի պետական համալսարանի 320 տեղանոց ուսանողական կացարան, որը կառուցվել է 2017թ.
- Միայն Թբիլիսիի պետական համալսարանի 22000 ուսանողներից 10000-ը տարածաշրջանից են:
Ի՞նչ պետք է իմանանք.
- Համաճարակի ընթացքում պետության կողմից սահմանված կանոնակարգերի պատճառով բազմաթիվ ձեռնարկություններ, որտեղ ուսանողներ էին աշխատում, դադարեցրին իրենց գործունեությունը.
- Պետական վարձու աշխատողները, ովքեր աշխատանքից զրկվել են կանոնակարգի պատճառով, 6 ամսով աջակցել են 200 լարիով, իսկ ինքնազբաղվածներին՝ միանվագ 300 լարիով;
- Աջակցությունը բավարար չէր զբաղված ուսանողների կարիքները հոգալու համար, միևնույն ժամանակ այն չէր տարածվում ոչ ֆորմալ աշխատողների վրա, այդ թվում՝ ոչ ֆորմալ հատվածում աշխատող ուսանողների վրա.
- Աշխատատեղերի կորստի, հասարակական տրանսպորտի ժամանակավոր դադարեցման և կրթության առցանց ձևաչափին անցնելու պատճառով մարզից մեծ թվով ուսանողներ հեռացան մայրաքաղաքից;
- Թբիլիսիի պետական համալսարանը որոշում է կայացրել, որ գարնանային երկրորդ կիսամյակից բոլոր ուսանողները կհաճախեն համալսարան։ Սա պահանջում էր վերադարձ մայրաքաղաք 2 ամսով։ Պահանջը կատարելու համար ուսանողները պետք է կարճ ժամանակում կացարան գտնեին, իսկ մարզում արդեն իսկ զբաղված ուսանողները պետք է լքեին աշխատանքը։
ՈՒսանողների բողոքի ակցիան
Ուսանողները բողոքել են Թբիլիսիի պետական համալսարանում սովորելու համար լսարան տեղափոխվելու հրամանի դեմ։ Ելնելով երկրի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակից՝ «Մայիսյան ուսանողական շարժումը» պահանջում էր.
- Մնացած կիսամյակի ընթացքում, ինչպես մյուս բուհերը, շարունակել ուսումը առցանց/հիբրիդային ռեժիմով;
- Ուսանողների բնակարանային պայմանները բարելավելու համար համալսարանը ուսանողներին դուրս կբերի Բագեի կիսավեր ուսանողական կացարանից և կօգնի վարձավճարով մինչև նոր բնակարանների կառուցումը:
- Կարճ ժամանակահատվածում պետք է կառուցվեն ուսանողական նոր հանրակացարաներ, որոնցում ուսանողների համար մատչելի վարձավճարով ապահովվի։
Համալսարանի արձագանքը
Թբիլիսիի պետական համալսարանի ղեկավարությունը տեղին չի համարել ուսանողների բողոքը և ասել, որ.
- Օնլայն քննությունների անցկացումը անարդար կլինի այն ուսանողների նկատմամբ, ովքեր արդեն վերադարձել են մայրաքաղաք և ովքեր կարող են քննությունները հանձնել լսարանում.
- Ի սկզբանե լուծում չառաջարկվեց ուսանողների երկրորդ մասին, ովքեր ի վիճակի չէին իրենց թույլ տալ ուսումը շարունակել լսարանում;
- Համալսարանը չի հստակեցրել, թե երբ է կառուցվելու ուսանողական նոր հանրակացարանը։
Պետական քաղաքականություն
Երկրում չկա մեծ պետական հանրակացարան, որը կլուծեր մարզերից մայրաքաղաք տեղափոխված ուսանողների բնակարանային խնդիրը։
2018 թվականից անընդհատ լսում ենք նոր ուսանողական նստավայրի կառուցման մասին, թեև այս պահին դրա շինարարությունը դեռ չի սկսվել։
Մանրամասների համար տե՛ս «Ուսանողական բնակարան Վրաստանում» հոդվածը.
Ինչպե՞ս կարելի է լուծել այս խնդիրը։
Պետությունը պետք է ակտիվորեն սկսի աշխատել ուսանողական հանրակացարանների հարցով, և այս խնդիրների լուծման համար կարևոր է համալիր քայլեր ձեռնարկել.
- Բյուջեն հատկացնել համապատասխան թվով ուսանողների բնակարանով ապահովելու և շինարարության գործընթացը արագացնելու համար:
- Հոգ տանել շինարարությունից հետո ուսանողների բնակարանային հարկի գների կարգավորման մասին, որպեսզի գները մատչելի լինեն ուսանողների համար, օրինակ, ինչպես Ռումինիայում է.
- Ապահովել ուսանողների տարհանումը արտակարգ և կյանքին և առողջությանը վտանգ սպառնացող ուսանողական կացարաններից (օրինակ՝ վրիպակների կացարան) և առաջարկել նրանց այլընտրանքային բնակարաններ.
- Դա կարող է լինել յուրատեսակ ժամանակավոր լուծում՝ այլ մեխանիզմներով ուսանողների կյանքի ծախսերը նվազեցնելու համար։ Օրինակ՝ վարձավճարի սուբսիդավորում, ինչպես դա Ֆինլանդիայում է։
Հոդվածը պատրաստվել է Ֆրիդրիխ Էբերտի հիմնադրամի աջակցությամբ։ Արտահայտված տեսակետները կարող են չհամընկնել Ֆրիդրիխ Էբերտի հիմնադրամի տեսակետներին:
Հոդվածը թարգմանվել է «Համայնքների կայունության բարձրացում էթնիկ փոքրամասնությունների տարածքներում տեղեկատվության և վերլուծության հասանելիության միջոցով» ծրագրի շրջանակներում, որը ֆինանսավորվում է Պատերազմի և խաղաղության լուսաբանման ինստիտուտի (IWPR) կողմից՝ Միացյալ Թագավորության կառավարության ֆինանսական աջակցությամբ: Տեքստում արտահայտված կարծիքները, բացահայտումները և եզրակացությունները միայն հեղինակներինն են չեն արտահայտում IWPR-ի կամ Միացյալ Թագավորության կառավարության տեսակետները:
